Bóng đá được mệnh danh là môn thể thao vua của mọi thời đại và trái bóng tròn này đã thu hút rất nhiều người trên khắp thế giới yêu thích thể thao. Ngoại trừ 240 triệu người chơi chuyên nghiệp được ghi nhận thì còn có hàng tỷ người chơi nghiệp dư ở mỗi quốc gia. Tuy nhiên, đây cũng là môn thể thao có tỷ lệ chấn thương khá cao, bởi người chơi luôn phải đối diện với những cú va chạm hoặc nhảy đơn giản trên sân và chúng có thể ảnh hưởng đến một số bộ phận của cơ thể. Hãy cùng zinerji.com tìm hiểu những chấn thương thường gặp trong bóng đá để giúp bạn và người thân phòng tránh và điều trị hiệu quả những chấn thương này nhé!
6 chấn thương thường gặp nhất trong bóng đá
Chấn thương cơ và bong gân là phổ biến nhất trong bóng đá
Bong gân và chấn thương cơ là loại chấn thương trong bóng đá phổ biến nhất.
- Bong gân (sprain): Là chấn thương dây chằng – phần mô nối hai hoặc nhiều xương tại một khớp, khiến cho một hoặc nhiều dây chằng bị giãn hoặc rách.
- Chấn thương cơ gân (strain): Xảy ra khi phần bắp thịt hay dây gân bị kéo giãn hay rách, thường ở dây gân sau đầu gối và bắp thịt lưng.
Tình trạng này thường được xử lý bằng phương pháp R.I.C.E, có nghĩa là:
- R (Rest – nghỉ ngơi): Bạn cần giới hạn hoạt động trong khoảng 24 – 48 giờ đầu tiên, có thể sử dụng nẹp hoặc nạng để hỗ trợ vận động.
- I (Ice – chườm đá lạnh): Bạn hãy dùng túi nước đá chườm sau mỗi 20 phút trong 48 – 72 giờ để hạn chế sưng đau.
- C (Compression – dùng băng ép): Bạn có thể dùng băng thun quấn ép nhẹ quanh vùng khớp chấn thương.
- E (Elevate – Nằm kê cao): Trường hợp chấn thương vùng cánh tay hoặc chân, bạn hãy nằm kê gối cao dưới các bộ phận này để giảm sưng bầm.
Nếu bạn không nhận biết được mức độ nặng nhẹ của chấn thương trong bóng đá, cách tốt nhất là bạn cần gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
Gãy xương cũng là chấn thương chiếm tỉ lệ khá cao
Tình trạng gãy xương (fracture) chiếm khoảng 25% các chấn thương trong bóng đá nghiêm trọng, mức độ nghiêm trọng ở đây nghĩa là chấn thương cần được chăm sóc tại bệnh viện. Vùng xương bị gãy thường bao gồm ngón tay, cổ tay và chân. Để lành xương gãy cần có thời gian và phụ thuộc vào một số yếu tố bao gồm độ tuổi bệnh nhân, sức khỏe tổng thể, dinh dưỡng, lưu lượng máu đến xương và điều trị. Bên cạnh kế hoạch điều trị của bác sĩ, bạn cần lưu ý thêm những điều sau đây:
- Tránh thuốc lá: Máu cung cấp các chất dinh dưỡng và tế bào cần thiết để xương hồi phục, việc hút thuốc sẽ làm giảm lưu lượng máu đến xương.
- Có chế độ ăn uống cân bằng: Để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết phục hồi xương, bạn nên có chế độ ăn uống cân bằng gồm protein, chất xơ, vitamin, canxi,…
- Sử dụng canxi hợp lý: Canxi là yếu tố cần thiết để chữa lành xương, nhưng uống quá nhiều sẽ không giúp bạn hồi phục nhanh hơn mà còn có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như sỏi thận. Vì vậy bạn cần đảm bảo dùng đúng lượng bác sĩ khuyến cáo.
Viêm gân Achilles và nguy cơ đứt gân Achilles
Viêm gân Achilles (Achilles tendonitis) là một tình trạng đau gân ở phía sau mắt cá chân. Nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, viêm gân Achilles có thể dẫn đến tăng nguy cơ đứt gân Achilles. Việc điều trị viêm gân Achilles cần có sự phối hợp của 3 yếu tố:
- Giảm phản ứng viêm ở gân
- Hạn chế vận động vùng gân bị ảnh hưởng
- Phục hồi chức năng của gân, khớp và cơ bằng cách lấy lại khả năng vận động của gân và khả năng chịu tải trọng lượng cơ thể.
Để nhanh chóng phục hồi viêm gân Achilles, bạn có thể dùng nước đá trong những ngày đầu để giảm sưng và đau, sử dụng thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen để giảm đau. Đồng thời, bạn có thể áp dụng phương pháp vật lý trị liệu và xoa bóp khu vực bị ảnh hưởng.
Bong gân mắt cá chân là chấn thương cầu thủ hay gặp nhất
Bong gân mắt cá chân (ankle sprain) là chấn thương phổ biến mà các cầu thủ bóng đá hay gặp phải. Việc nhận biết sớm và điều trị vấn đề này sẽ giúp tăng tốc độ phục hồi. Bên cạnh đó, nó còn giúp tránh khỏi chấn thương dây chằng mắt cá chân. Các triệu chứng bong gân mắt cá chân phổ biến bao gồm:
- Sưng khớp mắt cá chân
- Đau quanh mắt cá chân
- Đau đớn, khó chịu khi cố gắng đi bộ
- Khó nhấc mắt cá chân lên hoặc xuống
- Bầm tím quanh mắt cá chân, đôi khi cả bàn chân và ngón chân.
Cách xử lý khi bị bong gân mắt cá chân sử dụng phương pháp R.I.C.E. Phương pháp này tương tự như bong gân và chấn thương cơ. Trường hợp nặng, bác sĩ có thể xem xét chỉ định phẫu thuật.
Chấn thương ACL Tear là chấn thương đầu gối rất phổ biến
Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL Tear) là loại chấn thương đầu gối phổ biến thường thấy ở cầu thủ bóng đá và mất nhiều tháng để phục hồi. Dây chằng chéo trước nằm ở giữa đầu gối, ngăn xương ống chân không trượt ra phía trước xương đùi. Tùy thuộc vào tình trạng gặp phải, dây chằng có thể bị rách một phần hoặc hoàn toàn. Bạn nên lưu ý hạn chế cử động đầu gối, hay chơi thể thao. Bạn có thể sử dụng nẹp, nạng để hỗ trợ di chuyển. Bác sĩ sẽ xem xét điều trị bằng các phương pháp không phẫu thuật và phẫu thuật tùy theo nhu cầu người bệnh.
- Phương pháp không phẫu thuật: Thường dùng băng hỗ trợ và vật lý trị liệu cho người ít vận động.
- Phương pháp phẫu thuật: Thường dành cho vận động viên, tổn thương nghiêm trọng, đứt dây chằng và chấn thương gây ảnh hưởng sinh hoạt hàng ngày.
Rách sụn chêm đầu gối
Rách sụn chêm là loại chấn thương trong bóng đá phổ biến, xảy ra tại đầu gối. Mỗi đầu gối có hai miếng sụn chêm, giống như đệm giữa xương sống và xương chậu. Khi sụn chêm bị rách sẽ gây đau, sưng và cứng khớp. Để điều trị tình trạng rách sụn chêm, bác sĩ sẽ dựa vào loại vết rách sụn chêm, kích thước và vị trí. Trường hợp điều trị không phẫu thuật, bác sĩ có thể chỉ định bạn thực hiện phương pháp R.I.C.E. Phương pháp này sẽ bao gồm nghỉ ngơi, chườm đá, băng hoặc băng ép và nâng cao chân. Việc điều trị phẫu thuật có thể bao gồm phẫu thuật mở, phẫu thuật nội soi một phần, phục hồi vết rách sụn chêm.
Các bước xử trí khi bị chấn thương trong bóng đá
- Nghỉ ngơi ngay lập tức sau chấn thương. Bạn có thể giữ bất động vùng bị thương bằng nẹp cố định trong 24 – 72 giờ đầu.
- Chườm lạnh giúp giảm tan máu bầm dưới da, giảm sưng, giảm viêm cấp tính.
- Băng ép với mục đích làm giảm chảy máu, giảm sưng. Bạn có thể băng cùng lúc với chườm lạnh hoặc không có chườm lạnh.
- Kê cao chi chấn thương giúp máu trở về tim tốt hơn. Ngoài ra, nó còn giúp giảm sưng và viêm nhất là đối với chi dưới. Có thể nằm kê cao chân 10 – 15cm trong 24 – 72 giờ đầu.
Cách phòng ngừa chấn thương trong bóng đá
Có 3 nguyên nhân chính dẫn tới các chấn thương phổ biến kể trên. Thứ nhất là do cầu thủ thiếu kinh nghiệm chơi bóng an toàn. Thứ hai là do cơ thể cầu thủ bị vận động tới mức quá tải mà không được nghỉ ngơi. Và cuối cùng là các cầu thủ không được khởi động đúng cách. Vì vậy để giảm thiểu các chấn thương, bạn cần tránh rơi vào các trường hợp nói trên. Cụ thể như sau:
- Hãy khởi động cơ thể khoảng 30 phút trước khi tập luyện hoặc thi đấu. Bạn cần tập trung khởi động kỹ cơ háng, hông, gân kheo, gân Achilles và đầu gối.
- Không cố gắng thi đấu vượt quá giới hạn chịu đựng của cơ thể. Hãy nghĩ ngơi khi có dấu hiệu bị đau. Nếu cơn đau không tiến triển tốt, hãy đến gặp các bác sĩ để được khám và điều trị.
- Tránh thi đấu trong các điều kiện thời tiết quá khắc nghiệt. Đặc biệt nên cẩn trọng khi chơi bóng dưới trời mưa và các mặt sân trơn trượt.
- Không nên lạm dụng thuốc giảm đau để rút ngắn thời gian nghỉ ngơi. Khi gặp chấn thương về cơ, gân, dây chằng hay xương khớp thì hãy nghỉ ngơi đến khi hồi phục hoàn toàn.
- Bạn cũng nên sử dụng các trang bị bảo vệ phù hợp trước khi ra sân. Đó bao gồm giày bóng đá, vớ dài đến đầu gối và miếng đệm bảo vệ ống chân.
Kết luận
Chấn thương trong bóng đá là vấn đề thường gặp ở bất cứ ai yêu thích bộ môn thể thao vua này. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa cũng như giảm thiểu được các chấn thương nghiêm trọng. Chấn thương có thể chữa lành nhưng không phải lúc nào cũng hoàn toàn. Vì vậy, bạn hãy lượng sức mình khi ra sân bóng để tránh những hậu quả đáng tiếc nhé!